wachten om aan mijn collectie te worden toegevoegd. Voor het bord is echter een eenvoudige oplossing. Koop een oprolbaar schaakbord, knip de a-lijn en de achtste rij eraf, en je hebt een zeer bruikbaar Lasca-bord. Voor wie liever een mooi houten bord zou willen hebben, heb ik een adresje in Griekenland, waar ze op bestelling een prachtig Lasca-bord maken. De schijven vergen wat meer moeite. Zoals beschreven, zijn er naast witte en zwarte schijven ook rode en groene schijven nodig. Inmiddels ben ik zonder twijfel de meest ervaren damschijven schilder van Nederland. Dit rustgevende klusje zorgde voor afleiding tijdens de corona-jaren. Als aanmoediging geef ik een set ambachtelijk handgeschilderde Lasca-schijven aan de eerste drie geïnteresseerden. verschenen schaakbiografie: “Het genie Henri Baudet” kan ik van harte aanbevelen. Het korte stukje tekst over Lasca is echter lachwekkend slecht. Zelfs de regels van het spel worden niet correct weergegeven, wat maar weer aangeeft hoezeer de kennis over Lasca is weggezakt. Is Lasca leuk en uitdagend om te spelen? Jazeker. Lasca heeft een paar overeenkomsten met schaken (en waarschijnlijk ook dammen). Openingstheorie is zeer belangrijk; zonder goede voorbereiding kan een partij al binnen tien zetten verloren worden. Het spel is zeer tactisch, met mooie, diepe combinaties. Zugzwang posities komen zeer vaak voor. Het spel heeft duidelijk een openings-, middenspel- en eindspelfase. Oordeelt u zelf. Henri Baudet (1891-1921) Het is niet mogelijk om te schrijven over Lasca zonder Professor Henri Baudet te noemen, een tijdgenoot en vriend van Lasker. Hij was een genie, helaas heel jong gestorven. Hij was een van de vijftig beste schakers van Nederland in zijn tijd, een briljant wiskundige en hoogleraar aan de Universiteit van Delft op een leeftijd waarop Einstein nog een klerk op het patentenbureau was. Hij is waarschijnlijk de beste Lasca-speler uit de geschiedenis. Nadat Professor Baudet het spel zes maanden intensief had bestudeerd, lukte het zelfs Lasker niet meer om een partij van hem te winnen. De recent H. Baudet – E. Lasker, Den Haag 13 augustus 1920 1. c3-b4, a5xc3; 2. b2xd4, g5-f4; 3. e3xg5, c5xe3; 4. d2xf4, d4xb2; 5. a1xc3, e5-d4; 6. e3xc5, d6xd2?; 7. b2xd4? Hier had Wit de volgende combinatie kunnen spelen die ik de mooiste vind die ik ooit in Lasca heb gezien, waarbij Wit bijna al zijn materiaal offert, om een gewonnen stelling te forceren. 7. c1xe3, c3xa1*; 8. f4-e5!!, f6xd4; 9. g5-f6, e7xg5; 10. e3-f4, g5xc1*; 11. f2-e3, d4xf2; 12. g1xe7*, c1xg1; 13. e7-f6!, g1xe3; 14. f6xf2 Uiteindelijk won Professor Baudet de partij toch in 24 zetten. Volgend jaar behandel ik Hnefatafl (Vikingschaken). Tot slot nog een suggestie. Ik vermoed dat er op onze schaakclub nog wel meer spellenliefhebbers zijn. Ik zou willen voorstellen om eenmaal per jaar (aan het einde van het seizoen?) op de club Game Night te organiseren. Bij mijn vorige werkgever werd dat iedere zes weken georganiseerd en het was altijd een groot succes. Iedereen kan een spel of spellen meenemen, of aanschuiven bij een spel dat door een ander is meegenomen. Dit kunnen klassieke een tegen een bordspellen zijn, of moderne spellen, die met een groep gespeeld kunnen worden. De spelregels • De beginopstelling • Schijven worden diagonaal voorwaarts bewogen naar een leeg aangrenzend veld. • Schijven bewegen en slaan alleen naar voren, zolang zij niet tot officier zijn bevorderd. • Een vijandelijke schijf kan worden geslagen door diagonaal voorwaarts (of ook achterwaarts voor een officier) over deze schijf te springen naar een direct daarachter liggend vrij veld. Het geslagen stuk wordt onder het slaande stuk meegevoerd. Op deze manier kan een reeks van slagen in één beurt worden uitgevoerd. • Bij het springen over een kolom wordt alleen de bovenste vijandelijke schijf van een kolom gevangen genomen. De rest blijft staan. • Slaan is verplicht, maar er hoeft niet te worden gekozen voor de langste slagenreeks. Wel is het verplicht om een slagreeks te voltooien. • Een schijf mag niet tweemaal op hetzelfde veld landen tijdens dezelfde slagenreeks. Het is dus ook niet mogelijk om een kolom van vijandelijke schijven in één beurt af te breken door er telkens overheen te blijven springen. • Schijven die de overkant van het bord bereiken worden bevorderd tot officier. Een witte schijf wordt dan vervangen door een groene schijf, een zwarte schijf wordt vervangen door een rode schijf. Als een kolom van schijven de zevende rij bereikt, wordt alleen de bovenste schijf tot officier bevorderd. • Officieren mogen diagonaal in alle richtingen bewegen en slaan, maar op dezelfde manier als soldaten (dus niet zoals een dam bij dammen). • Officieren die gevangen worden genomen verliezen niet hun rang en blijven dus officier. • Promotie tot officier beëindigt de speelbeurt. • Het spel wordt gewonnen als de tegenstander geen zet meer kan doen, hetzij omdat al zijn schijven zijn geslagen, hetzij omdat zijn resterende stukken zijn geblokkeerd. HWP Haarlem Jaarboek 2023/2024 63
64 Publizr Home