kermis Wie er even uit wil, bezoekt een kroeg, bioscoop, toneelvoorstelling of attractiepark. Voor kunst- en muziekliefhebbers zijn er kleine en grote festivals. Laser-gamen, bungeejumpen en larpen zijn ook opties. Of je wacht op de Tilburgse kermis. Het kan allemaal. Maar ook heel lang geleden wisten mensen zich al te vermaken. Gladiatoren Na de ontdekking van vuur en het organiseren van de jacht, werd het kampvuur meer dan slechts een warmtebron en ‘eettafel’. Men schilderde daar, maakte muziekinstrumenten en temde dieren. En de Farao’s dan. Dat waren echte sfeermakers. Zij organiseerden grote, chique banketten en lieten worstelaars, danseressen en verhalenvertellers opdraven, terwijl de lagere klassen zich in bierhuizen vermaakten. De Grieken schilderden, beeldhouwden en dichtten tussen 500 en 300 voor Christus al op hoog niveau. De Olympische Spelen opende altijd met een spectaculaire paardenrace. In het Colosseum vochten Romeinse gladiatoren ter vermaak met wilde dieren of elkaar. Of men ging badderen in een openbaar badhuis. Vuurspuwers In de Middeleeuwen gingen mensen naar grote festivals waar werd gegeten, gedronken en vooral gelachen. Vuurspuwers, muzikanten en verhalenvertellers traden op en acteurs stonden op podiums met wielen die ze van straathoek naar straathoek rolden om hun theatervoorstellingen aan iedereen te kunnen vertonen. Ook waren kaartspelletjes binnen de familie erg populair. Soms werd bepaald entertainment verboden – bijvoorbeeld grappen over het geloof – en tegelijkertijd werden ook weer manieren gevonden om die regels te omzeilen. Narrenfeesten Heel wat feesten vierde men in de kerken gevierd, zoals de ‘narrenfeesten’. Horden verklede en gemaskerde feestvierders hosten door de straten. Er werd gedanst en gedobbeld, gekaart en gegeten, terwijl men in het wierookvat een oude schoenzool in brand probeerde te steken. Na afloop van dit spektakel reden de geestelijken op een (mest)kar de stad rond met humoristische ‘schandelijke vertoningen en onzedelijk gezang’. Het was gebruikelijk dat er zo nu en dan een flinke portie mest tussen het (verklede) publiek gegooid werd. Dit schouwspel doet denken aan het hedendaagse carnaval. Maar de mest is intussen vervangen door snoepjes. Mysteriespelen Ook de zogenaamde ‘mysteriespelen’ (religieuze verbeeldingen van Bijbelse gebeurtenissen of episoden uit het leven van Christus en de heiligen) waren in latere eeuwen bijzonder populair. Toeschouwers hoefden geen entreegeld te betalen; iedereen kon vrijelijk komen kijken. Wel bestond er een ongeschreven wet betreffende de verdeling van de plaatsen: edelen, magistraten en welgestelde burgers zaten op verhogingen, de gewone burgerij en de lagere standen op het plein voor het toneel. Er waren ook vrije, muzikale geesten met acteurskills. Wie intelligent was en scherp van de tongriem gesneden, wist zich een luxueus bestaan als hofnar te verwerven. De Tilburgse Kermis De Tilburgse Kermis is met een paar kraampjes begonnen als een oogstfeest. De boeren vierden met de kermis dat ze hun groente en fruit van het land konden halen om te gaan verkopen. Het werd daarom ook wel een boerenkermis genoemd. De Tilburgse Kermis bestaat zo’n 450 jaar. In 1982 wordt de Tilburgse kermis verlengd tot negen dagen, van zaterdag tot en met zondag in de voorlaatste volle week van juli met als groots op zichzelf staand succes-evenement Roze Maandag. Bijzondere momenten uit de geschiedenis van de kermis 1023 - Eerste kermis in Utrecht: kerk-mis in de Sint Maartenskerk. 1350 – Kermistandarts. Met een trompettist die het geschreeuw dempte. 1650 - De eerste ‘attractie’: een kijkkast met grote ronde gaatjes en vergrootglazen erachter. 1800 - Het vlooientheater: vlooien trokken karretjes, schoten balletjes en hielden parasolletjes vast 1865 - De gemechaniseerde kermisattractie met paarden die de draaimolens optrokken 1890 - Bijzonder mensje: een vrouw die 61 cm lang was en 4 kilo zwaar Rond 1900: Elektriciteit op kermissen 27
28 Publizr Home