Kapellen Special Heilige Huisjes MISSCHIEN KEN JE ZE WEL. DE MINI-KERKJES LANGS EEN FIETSPAD IN HET BUITENGEBIED. EEN KORTE STOP, EEN MUNTJE IN HET OFFERBLOK EN JE STEEKT EEN KAARSJE AAN. DAARBIJ NEEM JE EEN WENS IN GEDACHTEN DIE JE NIET HARDOP UITSPREEKT. OOK DE GEMEENTE TILBURG KENT EEN STUK OF TWAALF VAN ZULKE GEBOUWTJES. Tekst: Theo van Etten Weg- of veldkapel worden ze genoemd. Meestal kom je dergelijke heilige huisjes tegen in een landelijke omgeving. Maar in een stad als Tilburg is dat een ander verhaal. Hier tref je ze vaak aan midden in de bebouwde kom of langs drukke wegen. De Heilige Maria Veel ervan zijn gewijd aan de Heilige Maria. De Hasseltse kapel aan de noordkant van de stad is natuurlijk de bekendste. Daarnaast kent Berkel-Enschot een viertal Mariakapellen en vinden we in Udenhout een boskapel. Een veldkapel lijkt vaak op een kerkje maar is wezenlijk anders omdat er geen kerkdiensten worden gehouden. Vooral binnen het katholieke geloof zijn zij een exponent van de volksdevotie. Maria is zo’n beetje de belangrijkste persoon binnen de wereld van veldkapellen. Soms maakt een andere heilige er de dienst uit, zoals Sint Antonius. Het bouwen van (veld)kapellen is een eeuwenoud gebruik. De oudste nog bestaande veldkapel vind je in Tarascon (Frankrijk). Gewijd aan de Heilige Gabriël en opgericht in de 12e eeuw. Slechts een minuscuul dakje Bij veel kapellen kun je naar binnen, anderen bestaan slechts uit een gemetselde muur met een beeld in een nis. De eerste categorie doet inderdaad denken aan een kerk: religieuze versieringen en glas-in-lood ramen domineren de ruimte. Soms is er ook een altaar en o ja, een offerblok met devotiekaarsen mag natuurlijk niet ontbreken. Daarnaast vinden we overal in de stad zogenaamde gevelkapellen. Een beeltenis van Maria tegen de gevel van een woning. Slechts door een minuscuul dakje boven haar hoofd beschermd tegen regen en ontij. Leestip Specialist in de Noord-Brabantse volksdevotie Paul Spapens schreef onlangs het boekje ‘Huisjes van Ons Moeder’. Tijdens deze ‘wandeling’ langs de ruim 400 kapellen in Noord-Brabant maak je kennis met de vele rituelen die zich rondom een kapel afspeelden. Een aanrader voor wie er meer over wil weten. 39
40 Publizr Home