Dit is de stand na de 22ste zet van zwart Td8-Te8 (waarschijnlijk bedoeld om grappen als Pxf7, Kxf7 en De6+ uit de stelling te halen). Aljechin speelde nu een hele dappere zet, die tegen mijn schaakintuïtie ingaat, hoe beperkt die ook ontwikkeld is, daar deze slechts gefundeerd is op een paar prismapockets van Bouwmeester en wat praktische ervaring. Je koningsstelling opengooien en onnodig kwetsbaar maken, dat is mij altijd afgeleerd. Maar soms kan het, zoals nu: 23. g4! Lijkt de pion op h3 op te geven, maar die is giftig en leidt tot dameverlies (23. ….Dxh3, 24. Td3, Dh4, 25. Tg3 en daarna kan de dame met Pf3 opgehaald worden. Ik kan me 84 jaar na dato nog de verbijstering van Euwe na 23. g4 voorstellen. Euwe dacht meer dan een half uur na over zijn riposte. En na verbijstering past een blunder. En na het lange nadenken komt tijdnood. Als Euwe een vluchtweg voor zijn dame op h4 had gemaakt (bijvoorbeeld met h6 of h5 gevolgd door Ph7 was het nog een partij. Ook mogelijk was Tc7, zodat het paard van f6 gedekt naar d7 kan. Maar na 23…, Pc6 was zwart te laat; 24. Kg2, Pxe5 25. dxe5 en het zwarte paard heeft geen fatsoenlijk veld meer. Euwe plaatste zijn ros in ontzetting op 25. …, Ph5, 26. gxh5. De commentator in het Volksblad schrijft: “Wat er nog volgt, is wanhoop en gebiedt den criticus te zwijgen.” Salo Flohr, die ook een bundel over de match publiceerde, schreef als commentaar na zet 25: “De Dame heeft Zwart gered maar thans gaat een stuk verloren. Wat nu volgt is reine ‘Agonie’ ”. En zo is het ook, al zouden we het nu anders uitdrukken. Euwe wist het nog tot de 39ste zet te rekken en gaf toen op. tegen intuïtieve g4. Botwinnik stelde 23.Df1!! voor. Het thema is nog steeds het vangen van de zwarte dame. Maar na Df1 is h3 gedekt. Dan dreigt de dame winst direct met 24.g3 en g4 en Pf3. Terugzetten naar de onderste rij is ook zo tegen intuïtief. Dat Botwinnik dat kleine terugzetje vond, ver voordat computers ons zetten voorzeggen is wel geweldig. match zich in Haarlem heeft afgespeeld. De match werd steeds in een andere Nederlandse stad gespeeld, voor elke partij werd er verhuisd. Haarlem had de eer om de titanen te ontvangen voor de 6de partij, die op 18 oktober 1937 werd gespeeld. Het zou een dramatisch bloedbad worden in Haarlem. Die partij werd in het Gemeentelijk Concertgebouw afgewerkt. De akoestiek is daar zo goed, dat de spelers op het podium alles konden horen wat het publiek aan geluidjes voortbracht, hetgeen tot grote irritatie leidde. Het kan zijn dat Euwe hierdoor afgeleid was. Euwe zal geen goede herinneringen aan deze partij koesteren. Groot schaakdrama te Haarlem. De ondertekende evaluatie van de 10de partij van Euwe zelf stond op de voorpagina van het Volksblad. Het nieuws op de voorpagina klinkt vertrouwd divers (Reuzenvliegboot legt 5780 kilometer non-stop af, tienduizenden bij Sjanghai gevallen, mond-en-klauwzeer bij konijnen). Er is veel verbeterd in het schaken sinds 1937. Maar de aandacht van de media is daarvan geen onderdeel. Het zou tegenwoordig ondenkbaar zijn dat dit soort commentaar en analyse op de voorpagina van de krant afgedrukt zou worden. Na zo’n match buigen zich natuurlijk velen over de gespeelde partijen. Zo ook Botwinnik, die in 1939 een boek publiceerde over de match. Die vond vanuit de diagramstelling nog een veel sterkere voortzetting dan het De hele partij: Alekhine, Alexander - Euwe, Max World Championship 17th Netherlands (10), 26.10.1937 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.Dc2 d5 5.cxd5 Dxd5 6.e3 c5 7.a3 Lxc3+ 8.bxc3 Pc6 9.Pf3 0–0 10.c4 Dd6 11.Lb2 cxd4 12.exd4 b6 13.Ld3 Lb7 14.0–0 Tac8 15.De2 Df4 16.Tad1 Tfe8 17.h3 Pa5 18.Pe5 Le4 19.Tfe1 Lxd3 20.Dxd3 Ted8 21.Lc1 Dh4 22.De2 Te8 23.g4 Pc6 24.Kg2 Pxe5 25.dxe5 Ph5 26.gxh5 Txc4 27.Df3 Tf8 28.h6 f5 29.Dg3 Dxg3+ 30.fxg3 Tfc8 31.hxg7 Tc2+ 32.Kf3 T2c3+ 33.Le3 Txa3 34.Td7 Tc4 35.Kf2 Tc2+ 36.Te2 Taa2 37.Txc2 Txc2+ 38.Kf3 a5 39.Lh6 Tc8 40.Ta7 1–0 Een lokaal punt van interesse is dat een deel van de wereldkampioenschaps‘ Aljechin, deze avond uitgedost met een grijze pull-over, waarop een zwarte kat was gebreid, speelde als een leeuw’ Wit heeft zojuist ijskoud 6. Pf3 gespeeld. Zo’n zet vergt ook lef en goed doorrekenen. Zou Euwe zwaar overwogen hebben het paard op c3 HWP Haarlem Jaarboek 2020/2021 11 Maar het kan ook zijn dat Euwe was afgeleid door de kledij van Aljechin. Het Volksdagblad schreef daarover op 18 oktober 1937: “Aljechin, deze avond uitgedost met een grijze pull-over, waarop een zwarte kat was gebreid, speelde als een leeuw.” Dit is de stand na de 6de zet van wit (Aljechin). Euwe heeft nog geen stuk ontwikkeld en wit al 3. Zwart doet 6 pion zetten achter elkaar. Bij de stappenmethode, waarmee ik een tijdje lesgegeven heb, werd dat niet bepaald aangeraden. De onderontwikkeling lokt zo een stukoffer uit. (Hoe komen we hier? 1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pc3 dxc4 4.e4 e5 5.Lxc4 exd4 6.Pf3)
12 Publizr Home